Asset Publisher Asset Publisher

lasy nadleśnictwa

Niewiele zachowało się w Polsce lasów, które noszą dumną nazwę Puszczy nie tylko ze względu na tradycję takiego nazewnictwa, lecz także z uwagi na ich charakter przypominający dawne knieje porastające niegdyś nasz kraj.

Jednym z nielicznych obszarów leśnych, które zachowały wiele ze swej pierwotnej naturalności i na których w porę udało się pogodzić konieczność ochrony naszego przyrodniczego dziedzictwa z potrzebami gospodarki jest Puszcza Knyszyńska. Na tle większości polskich lasów wyróżnia się ona nieprzerwanym trwaniem w tym samym miejscu od tysięcy lat. Tutejsze drzewa są potomkami drzew które przed tysiącleciami, po ustąpieniu lodowca, skolonizowały te ziemie. Dzięki temu, mając tak wiele czasu, natura wyselekcjonowała drzewa najlepiej przystosowane do lokalnych warunków.

O wyjątkowości Puszczy Knyszyńskiej zdecydowało przede wszystkim jej położenie. Klimat północno–wschodnich krańców Polski ma charakter przejściowy pomiędzy ostrym klimatem kontynentalnym a łagodnym klimatem oceanicznym. Ostre, śnieżne zimy i suche, gorące lata – to jego główne cechy. Ścierające się na tym niewielkim obszarze wpływy klimatyczne odcisnęły swe piętno na szacie roślinnej. Przejawem tego jest przenikanie się tu elementów roślinnych środkowoeuropejskich oraz tych pochodzących z północno-wschodniej Europy. Wiele gatunków roślin pochodzących z północy ma tutaj swe zachodnie i południowo-zachodnie granice zasięgu. Wiele spośród występujących w puszczy zbiorowisk roślinnych charakterem przypominający tajgę.

Najważniejszym gatunkiem drzewa w Puszczy jest sosna zwana sosną supraską. Pod względem urody, rozmiarów i cech technicznych może się z nią równać niewiele drzew tego gatunku nie tylko w Polsce ale i w Europie. Doskonale przystosowana do lokalnych warunków jest zdrowa, odporna i posiada najwyższe walory techniczne. Nie bez powodu już przed kilkuset laty eksportowano ją do zachodniej Europy z przeznaczeniem na okrętowe maszty. Stąd inne jej określenie: sosna masztowa. Hodowla tego gatunku ma dla naszego nadleśnictwa szczególne znaczenie.

Leżące w samym środku wielkiego kompleksu leśnego Puszczy Knyszyńskiej Nadleśnictwo Supraśl obejmuje jego najcenniejsze fragmenty. Wielka jest tu różnorodność siedlisk, w tym najcenniejszych, jeszcze w nieodległych latach traktowanych jako „nieużytki" i przekształcanych, bagien, torfowisk i innych podmokłych obszarów. Dzięki dobrze prowadzonej przez Nadleśnictwo gospodarce leśnej, nie tylko chronione są te naturalne walory przyrodnicze Puszczy które dotrwały do naszych czasów ale odbudowywane jest także to co niegdyś człowiek nierozważnie naruszył. W Nadleśnictwie Supraśl utworzono dotychczas aż 11 rezerwatów przyrody, w tym jeden ścisły. Ich łączna powierzchnia stanowi ponad 10% liczącej sobie 17 tysięcy hektarów powierzchni nadleśnictwa! Chronione są tu zarówno liczne, cenne gatunki roślin jak również całe, zachowane w naturalnym stanie zbiorowiska roślinne a także ciekawe formy geologiczne. Licznie zachowały się w naszym nadleśnictwie pomniki przyrody. Obecnie jest ich w naszym 39. Są wśród nich stare dęby, sosny, lipy, graby, klony a także ogromne głazy narzutowe.

W dobrze zachowanym środowisku przyrodniczym nie brakuje też zwierząt. O wysokim stopniu naturalności naszych lasów świadczy obecność wielu chronionych bądź rzadko spotykanych gatunków ssaków. Tam gdzie jest pod dostatkiem jeleni, saren, dzików czy zajęcy i wielkość kompleksów leśnych na to pozwala, a tak jest właśnie w naszym Nadleśnictwie – tam znajdują miejsce do życia duże drapieżniki. Można tu spotkać wilki i rysie, a wśród ptaków podlegającego ochronie orlika krzykliwego (8 gniazdujących par), orła bielika, kanię, żurawia, bociana czarnego, wiele gatunków sów: wymieniać można długo. Zagląda też do nas żyjące w Puszczy Knyszyńskiej stado żubrów. Rzadki niegdyś i podlegający ochronie bóbr stał się już bardzo pospolitym mieszkańcem naszych rzek i strumieni. Spośród mniejszych zwierząt których obecność stwierdzono, warto wymienić łasice, gronostaje, wydry, koszatki, orzesznice.
Natomiast ostatnie zlodowacenie, jakie objęło obszar gdzie dziś rośnie Puszcza pozostawiło nam bogatą w strumienie i źródliska, niezwykle ciekawą rzeźbę terenu.

Zachowane przed zniszczeniem bogactwo Puszcza zawdzięcza swemu szczególnemu położeniu na styku granic Mazowsza, Litwy, Rusi, Jaćwieży, a później państwa krzyżackiego. Tak niebezpieczne, narażone na ciągłe najazdy położenie spowodowało, że Puszcza została stosunkowo późno zasiedlona, a co za tym idzie późno zaczęła się jej intensywna eksploatacja. Przez wieki najważniejszymi bogactwami Puszczy była zwierzyna łowna, produkty bartnictwa. Pożytku dostarczały też nadrzeczne łąki, No i oczywiście drewno a także produkty pochodzące z jego przerobu: smoła, dziegieć, potaż. W XIX wieku rozpoczęto tu planową gospodarkę leśną.

Dziś zachowane przyrodnicze bogactwo Puszczy jest już bezpieczne a prowadzona przez leśników zrównoważona gospodarka leśna zapewnia jej dalsze trwanie.